Johan Akkerman

De Trechterbeker wereld

De Trechterbeker wereld

Op reis met de Trechterbekercultuur: een grenzeloze blik op het verleden
Vanaf 4 januari 2025 kun je een unieke tijdreis maken met de reizende tentoonstelling over de Trechterbekercultuur. Deze archeologische expositie, onderdeel van het Interreg-project, neemt je mee naar de periode van 4000 tot 2800 v.Chr., toen de grenzen van vandaag er niet toe deden en samenwerking tussen regio’s centraal stond. 

De tentoonstelling is geproduceerd door een multidisciplinair team onder leiding van de Overijssel academie (Kees Dinkla). Johan Akkerman verzorgde het concept en de vormgeving. Rianne Stremmelaar was verantwoordelijk voor de illustraties van de graphic novel. De interactieve webomgeving, die een belangrijke rol speelt in de beleving van de tentoonstelling, is ontwikkeld door Burovloed.
Bianmacé realiseerde de vitrines van hergebruikt grenen latten en herwonnen acrylaatplaat van Greencast.

Dankzij deze samenwerking is een toegankelijke en innovatieve tentoonstelling ontstaan die zowel jong als oud weet te betrekken bij de geschiedenis van de Trechterbekercultuur. Het ontwerp is eenvoudig verplaatsbaar en geschikt voor openbare ruimtes zoals bibliotheken, kulturhuzen en gemeentehuizen, zodat het een breed publiek kan bereiken. In plaats van originele vondsten worden foto’s, prints en digitale replica’s gebruikt, wat zorgt voor een duurzame en veilige presentatie. Het geheel is licht, modulair en binnen een paar uur op te bouwen door twee personen.

Een boeiende ontdekkingstocht
De tentoonstelling opent met een vitrinekast waarin een fragment van een trechterbeker te zien is op een bospad. Deze scherf vormt het startpunt van een fascinerend verhaal. Via een QR-code word je meegenomen in een interactieve graphic-novel, waarin een meisje een gesprek aangaat met haar buurvrouw, een archeoloog. Het gesprek ontrafelt zeven thema’s die worden uitgelicht in vitrines, geïnspireerd op transportkisten uit de archeologie.
De graphic novel fungeert als gids en biedt bezoekers de mogelijkheid om verder te klikken naar verdiepende informatie. QR-codes op de vitrines leiden je naar aanvullende verhalen, 3D-prints en reproducties van vondsten, en tonen hoe het leven van duizenden jaren geleden eruitzag. Ontdek de intrigerende rituelen, de bijzondere grafheuvels en het dagelijkse leven van een cultuur die de grenzen van de regio overstijgt.

Cultuur zonder grenzen
Gedeputeerde Gert Harm ten Bolscher van Overijssel benadrukt het belang van dit project: “De Trechterbekercultuur leert ons dat grenzen arbitrair zijn. Het toont hoe mensen in verschillende regio’s samenwerkten, kennis uitwisselden en innoveerden. Deze tentoonstelling laat zien hoe krachtig verbinding door ons gedeelde verleden kan zijn.”
De reizende tentoonstelling is speciaal ontworpen om jongere generaties (12-25 jaar) te inspireren. Door de interactieve opzet en het gebruik van moderne technologieën zoals QR-codes en 3D-prints wordt archeologie toegankelijk en relevant gemaakt voor een breed publiek. Het doel? Laten zien dat samenwerking al in de prehistorie essentieel was en dat het verleden ons kan verbinden.
 
Bezoek de tentoonstelling
Benieuwd naar de fascinerende wereld van de Trechterbekercultuur? Vanaf 4 januari 2025 reist deze tentoonstelling langs negen locaties in Nederland en Duitsland, met een start in Dalfsen en daarna tussenstops in onder andere Renkum, Ede, Heek en Borken.

Schokkers en de ontruiming

Schokkers en de ontruiming

In het najaar van 2024 werkte ik als projectleider, samensteller en vormgever aan de tentoonstelling ‘Schokkers en de ontruiming’. voor Museum Schokland.

De tentoonstelling laat de Schokker identiteit en relatie tot het eiland zien in de vorm van een persoonlijk verhaal. Met portretten van Schokkers van begin 1900 en het verhaal van de ontruiming wordt de geschiedenis verteld.

Het museum heeft de intentie om meer plek te geven aan de community van de Schokker nazaten. Daarom is in deze tentoonstelling de Schokkervereniging gevraagd, te reageren op het verhaal van de ontruiming met hun beleving en commentaar op deze geschiedenis.

Een klein beetje ofbyforall dus, werken met communities, een mooie inclusieve benadering die ik graag meeneem in mijn manier van werken.

Het was een cadeautje de kerkzaal te kunnen gebruiken voor de portretten in een installatie opstelling.

Ook maakt de tentoonstelling een verbinding met het landschap doordat verhalen bij het beeld ‘Geen weg terug’ en bij de haven verteld worden.

Met dank aan het team van Museum Schokland de Schokkervereniging en Eva Vriend

Watersnoodlab

Watersnoodlab

In samenwerking met Wim Eikelboom en de IJsselacademie ontwikkel ik een mobiele expo. 

Het project heeft als doel het vergroten van het hoogwaterbewustzijn door terug te kijken naar de ramp van 1825 en de lessen daarvan te verbinden met huidige en toekomstige waterbeheeruitdagingen. Dit wordt gerealiseerd door een mobiele expositie, genaamd het Watersnoodlab, die langs verschillende gemeenten in de IJssel-Zuiderzee-Vechtdelta reist.

De mobiele expo reist vanaf voorjaar 2025 langs steden en dorpen in Overijssel en Friesland, met focus op de ramp van 1825 en hedendaagse waterveiligheidsuitdagingen. De expositie bestaat uit een keet omgeven door zandzakken, met interactieve elementen zoals tekstpanelen, video’s, en podcasts. Bezoekers worden uitgedaagd na te denken over hoogwaterveiligheid en mogelijke maatregelen.

Drukkerijmuseum, Meppel

Drukkerijmuseum, Meppel

Voor het drukkerijmuseum heb ik afgelopen periode in samenwerking met Han Meeter toekomstscenario’s uitgewerkt. Het scenario om gezamenlijk met andere culturele instellingen een gezamenlijk verhaal van Meppel te vertellen wordt momenteel verder onderzocht. 

Meer info volgt.

Waterdans – Hagedoorns Plaatse

Waterdans, Hagedoorns Plaatse

Voor Museum hagedoorns plaatse ontwikkelde ik een projectplan voor een tentoonstelling over Waterbeheer op de Noord-Oost Veluwe. 

Waterbeheer is een thema dat historisch altijd een grote rol heeft gespeeld in de regio, gezien de beken, sprengen, en het boerenlandschap langs de IJssel.
De tentoonstelling waterdans benadrukt het belang van water en hoe het landschapsbeheer, agrarische activiteiten en industriële ontwikkelingen heeft beïnvloed. Door waterbeheer als centraal thema te nemen, sluit de tentoonstelling naadloos aan bij de missie van het museum om het verleden met het heden te verbinden.

Deventer Stad Rivier Land

Deventer Stad Land Rivier

Deventer – Stad Land Rivier

In opdracht van Deventerverhaal  ontwikkelde ik de vormgeving voor de  tentoonstelling Deventer Stad Land Rivier in samenwerking met Richard Hofsink.

De zaal is opgedeeld de drie themas van de tentoonstelling. Het geheel is is minimaal vorgegeven om de werken optimaal tot hun recht te laten komen. Alleen de kopse kanten van de wanden hebben een accent metde themakleur en een kleurbreuk op horizon hoogte.

De interacties zijn verzorgd door Studio-Z
Tentoonstellingsbouw door Kunst[werk

Op de begane grond zijn werken van  schilders uit de achttiende, negentiende en twintigste eeuw te zien. Het aanzicht, maar ook de wijze van weergeven zijn door de eeuwen heen sterk veranderd. Welke keuzes maakte de kunstenaar daarbij?

Deventer Stad Land Rivier’ toont hoe de oude stad, de rivier en het buitengebied een bron van inspiratie vormen voor kunstenaars uit de laatste drie eeuwen.
De tentoonstelling geeft je daarmee een fascinerend inkijkje op het landschap en het stedelijk gebied door de eeuwen heen.

Speelgoedmuseum

Speelgoedmuseum winter wonderland

In opdracht van het Speelgoedmuseum ontwikkelde ik een visuals voor een kleine tentoonstelling over winterse feesten en tradities. Met beeldtaal uit nostalgische boekjes hebben we de verschillende feestdagen aangegeven, daarnaast funtioneerd het beeld als een grafiek waar het winterse weer door de jaren heen aan af te lezen is. De rijke geschiedenis van winterse feesten en tradities kun je in deze tentoonstelling ontdekken. Van eeuwenoude bedelfeesten tot het plezier van schaatsen en sleeën.

Het tekenwerk is uitgevoerd door Hannah Hofstede.

Hanzestad

Hanzestad Deventer – handelen in Europa

In opdracht van Deventerverhaal  ontwikkelde ik de vormgeving voor de  tentoonstelling Hanzestad Deventer – handelen in Europa in het kader van #Hanzejaar2023

De tentoonstelling geeft je een inzicht in de rol die Deventer speelde in de internationale markt. Hoe liepen de verschillende handelsroutes, wat waren de gebruiken en welke producten werden er verhandeld?

De originele functie van De Waag was het weeghuis. Dit heb ik als uitgangspunt genomen voor de vormgeving van deze tentoonstelling. De plek waar goederen klaar stonden om gewogen en verhandeld te worden. In deze tentoonstelling hebben goederen plaats gemaakt voor vitrines.

Met de vitrineombouw elementen van palletranden verwijs ik op een hedendaagse manier naar de handel en transport. De dekkleden bij de vitrines verwijzen naar kleuren die we aantreffen op illustraties van markten uit de Hanzetijd.

 

De balans met originele borden heeft in geabstraheerde vorm ook een plek gekregen in deze tentoonstelling.

 

De tentoonstelling is zo circulair mogelijk vormgegeven. De palletranden kunnen nadien weer gebruikt worden in de transportsector, de dekkleden zijn van 100% wolvilt. En de tekstborden van hout blijven inzetbaar voor het museum.

Het affiche is geïnspireerd op een kaart met Hanzeroutes, de meanderende lijn zien we terug in de hele Hanze programmering in Deventer.

M1672 Groenlo

Museum 1627 Groenlo

September 2019 won ik de pitch voor de ontwikkeling van een nieuw museum over de Tachtigjarige Oorlog in de Achterhoek. Het concept hiervoor ontwikkelde ik met mediaproducent Paul van der Ham en Sara van Gennip van Kasko.

Uit het juryrapport: “In het ontwerp van Johan Akkerman en iGlow zijn heden en verleden, storytelling en presentaties in goede balans.
De journalistieke aanpak biedt een kans om de bezoekers een eigen verhaal te laten vormen vanuit alle inzichten. Het gebouw en de objecten worden hierbij interactief ingezet. Daarnaast is er aansluiting met informatievoorziening in de omgeving.“

Inmiddels is het vormgevingstraject i.s.m.  Perspektstudios afgerond en is de bouw begonnen.

In het verhalende aspect speelt audio een grote rol. We combineren (historische) objecten met audio die samen de verbeelding aanzetten in het hoofd van de bezoeker.

Het concept voor het museum biedt een unieke ervaring door het verhaal van deze oorlog vanuit drie verschillende perspectieven te vertellen: het Hollandse, het regionale (buiten de zogenaamde Tuin van Holland), en het Spaanse/Europese perspectief. Dit wordt gedaan om de bezoeker te laten begrijpen dat een oorlog altijd wordt gevoerd vanuit verschillende overtuigingen en perspectieven. Door de bezoeker in de rol van onderzoeksjournalist te plaatsen, kunnen zij op zoek gaan naar de verschillende verhalen achter de Tachtigjarige Oorlog en zo hun eigen interpretatie van de ‘waarheid’ vormen.

Bezoekers kunnen hun eigen pad kiezen door het gebruik van tekstborden, audiofragmenten, games en andere interactieve elementen. Bezoekers worden uitgenodigd om actief deel te nemen, bijvoorbeeld door strategische beslissingen te nemen in een game die ‘De Slag’ naspeelt, waardoor ze de impact van hun keuzes ervaren.

Daarnaast worden bezoekers aangemoedigd om hun ervaringen met elkaar te delen, wat leidt tot een divers en veelzijdig beeld van de Tachtigjarige Oorlog in Nederland en Gelre. De ervaring strekt zich verder uit dan het museum zelf, met routes naar historische hotspots in de omgeving, zoals het bezoek aan ‘Erve Kots’, een voormalige verblijfplaats van prins Frederik Hendrik, waar nu een bierbrouwerij is gevestigd.